Sửa đổi lối làm việc, tác phẩm Hồ Chỉ tịch viết năm 1947 với bút danh X,Y, Z xuất bản lần đầu tiên năm 1948 (Toàn tập tập 4, trang 466 – 467)…“Đạo đức cách mạng” Người đảng viên, người cán bộ tốt muốn trở nên người cách mạng chân chính, không có gì là khó cả. Điều đó do lòng mình mà ra. Lòng mình chỉ biết vì Đảng vì Tổ quốc vì đồng bào thì mình sẽ tiến đến chỗ chí công vô tư. Mình đã chí công vô tư thì khuyết điểm càng ít, mà những tính tốt như sau càng ngày càng thêm. Nói tóm tắt, tính tốt ấy gồm có năm điều: Nhân, nghĩa, trí, dũng, liêm

A, Nhân là thật thà yêu thương, hết long giúp đỡ và đồng bào. Vì thế mà kiên quyết chống lại những người, những việc có hại đến Đảng, đến nhân dân. Vì thế mà sẵn lòng chonj việc khó trước mọi người, hưởng hạnh phúc sau thiên hạ. Vì thế mà không ham giàu sang, không e cực khổ, không sợ oai quyền. Những người đã không ham, không e, không sợ gì thì việc gì là phải họ đều làm được.

B,Nghĩa là ngay thẳng, không có tư tâm, không làm việc bậy, không có việc gì phải dấu Đảng. Ngoài lợi ích của Đảng, không có lợi ích riêng phải lo toan. Lúc Đảng giao cho việc thì bất kỳ to nhỏ đều ra sức làm cẩn thận, thấy việc phải thì làm, thấy việc phải thì nói. Không sợ người ta phê bình mình mà phê bình người khác cũng luôn luôn đứng đắn.

C, Trí: Vì không có việc tư túi nó làm mù quáng cho nên đầu óc trong sạch, sáng suốt dễ hiểu lý luận, dễ tìm phương hướng. Biết xem người, biết xét việc, vì vậy mà biết làm việc có lợi, tránh việc có hại cho Đảng, biết vì Đảng mà cất nhắc người tốt, đề phòng người gian.

D, Dũng: là dũng cảm, gan góc, gặp việc phải có gan làm, thấy khuyết điểm có gan sửa chữa; cực khổ, khó khăn có gan chịu đựng; có gan chống lại những sự vinh hoa phú quý không chính đáng. Nếu cần thì có gan hy sinh cả tính mệnh cho Đảng, cho Tổ quốc, không bao giờ rụt rè nhút nhát.

E- Liêm: Là không tham địa vị, không tham tiền tài, không tham sung sướng, không tham người tang bốc mình. Vì vậy mà quang minh, chính đại, không bao giờ tư túi. Chỉ có một thứ ham là: Ham học, ham làm, ham tiến bộ. Đó là đạo đức cách mạng. Đạo đức đó không phải là đạo đức thủ cựu, nó là đạo đức mới, đạo đức vĩ đại, nó không phải vì danh vọng của cá nhân, mà vì lợi ích chung của Đảng của dân tộc của loài người.

Ngay từ những năm 1960, đồng chí Trường Chinh đã nhấn mạnh rằng “Người tiêu biểu nhất cho đạo đức cộng sản chủ nghĩa ở Việt Nam và kết tinh những đức tính tốt đẹp nhất của dân tộc ta. Người đã phát huy truyền thống đạo đức phương Đông là Trí, Nhân, Dũng, trên cơ sở hoàn toàn mới.

Theo tác phẩm sau này nhà xuất bản thế gia đã xuất bản sách “Bàn về Đạo nho” (1992, tái bản năm 1998) trong mục “Nho sỹ và những người Mác xít”

Nhà văn hóa lớn, Bác sỹ Nguyễn Khắc Viện đã in nguyên phần Đạo đức cách mạng vừa nêu trên trong tác phẩm của mình, cuốn sách gối đầu giường của cán bộ, đảng viên được sử dụng rộng khắp để rèn luyện và tu dưỡng. Chính với quan điểm Mác xít mà Hồ Chí Minh đã khuyên ta chọn lọc, trách cái dở trong tiếp thu văn hóa, ví như đạo Khổng Tử có những cái dở ta loại ra và ta sẽ chắt lọc học những cái hay. Ta khổng “sổ toẹt”, đó là tư cách người cộng sản.

Theo học giả Nguyễn Khắc Viện trong tác phẩm “Đạo và đời” Chủ nghĩa Mác trên mảnh đất thuận lợi ấy gieo lên những mầm mống mới là: Khoa học, dân chủ, tinh thần quốc tế vô sản là những yếu tố hoàn toàn mới. Nhưng cũng như Nho Giáo, lúc Đảng đã nắm chủ quyền, nguy cơ quan liêu hóa của Chủ nghĩa Mác luôn luôn đe dọa và một chủ nghĩa Mác quan liêu hóa và nhiều mặt rất giống với Nho Giáo. Phê phán Nho Giáo cũng giống giúp cho phê phán chủ nghĩa quan liêu ngày nay.

Tôi xin tìm hiểu về điều Trí. Đúng là khi ta có” đầu óc trong sạch, sang suốt” thì trí cũng là nhân. Trong nhân đã có Trí và trí phải bắt nguồn Nhân và Nhân phải làm gốc cuaer Trí. Phải đứng vững trên nền tảng của Nhân mà nhận rõ Thiện – Ác và Chính – Tà. (Phan Bội Châu – Khổng học đẳng). Trong Hội nghị quân sự năm 1948 Người nói Trí trong “Đạo làm tướng” “Trí là phải có óc sang suốt để nhìn mọi việc, để suy xét quyết định cho đúng”. Người nói: “Ở trong xã hội muốn thành công phải có ba điều kiện là: Thiên thời, địa lợi và nhân hòa. Ba điều kiện ấy đều quan trọng cả. Nhưng Thiên thời không quan trọng bằng Địa lợi, mà Địa lợi không quan trọng bằng Nhân hóa…Trong quân đội nhiệm vụ của người làm Tướng là phải: Trí, Dũng, Nhân, Tín, Liêm, Trung”.

Nói chuyện với cán bộ Quân đội trong lớp bổ túc Trung cấp năm 1947 Bác cũng đã giảng giải rằng: Tín: Là nói cái gì phải cho tin, nói và làm cho nhất trí, làm thế nào cho dân tin, cho bộ đội tin ở mình (Toàn tập, tập 4, trang 434) “Binh thư yếu lược” cũng nêu “Tín là không lừa dối”. Nguyễn Trãi cũng đã từng nêu rằng.”Lòng tin cậy là vật báu của nước” và Thi hào Nguyễn Du đã khái quát một hình tượng lớn lao “Một lời đã trót thâm giao, dưới dòng có đất, trên cao có trời. Dẫu rằng vật đổi sao dời; Tử sinh cũng giữ lấy lời tử sinh”. “Tín vốn đi đôi với Trung như Bác Hồ đã từng căn dặn trong “Đạo làm tướng”./.

Đậu Kỷ Luật